Masaż najczęściej kojarzy nam się z relaksem, wyciszeniem i czymś naprawdę przyjemnym. Niestety, w życiu mamy niekiedy do czynienia z sytuacjami nieprzewidywalnymi, przykrymi i bolesnymi. Do takich należą niewątpliwie wypadki, które powodują, że nasze ciało doświadcza bólu. Jakaś jego część ulega stłuczeniu lub złamaniu. Co wtedy możemy zrobić, poza walką z bólem? Czy wtedy masaż jest możliwy? Co powinniśmy na ten temat wiedzieć?
Urazy kończyn
Najczęstsze urazy kończyn to przede wszystkim złamania. Złamanie powoduje, że krew nie może swobodnie dopływać do odłamków kości. Pogarsza to proces gojenia się. Na złamanie kości kończyny reagują również mięśnie, występuje w nich skurcz, będący mechanizmem obronnym organizmu. Skurcz ten objawia się obrzękiem kończyny i bólem, który odczuwamy w trakcie urazu. Proces gojenia się, zrastania kości trwa zazwyczaj od 2 do 5 miesięcy. Wszystko zależy od indywidualnych możliwości organizmu, od kondycji psychofizycznej osoby, która złamała kość, od jej wieku oraz od odpowiedniej diety. Warto wziąć pod uwagę, że złamania nawet u osób w tym samym wieku mogą goić się z różną szybkością. Na tym etapie zdrowienia ważne jest, by zadbać o właściwe nastawienie kości i unieruchomienie jej, tak, by jak najszybciej mogła się zrosnąć.
Niewiele osób wie, że nawet w okresie unieruchomienia kończyny ważne jest, by wykonywać masaż kontralateralny. Jest to masaż, którego zadaniem jest poprawienie krążenia krwi w unieruchomionej kończynie. W tym samy czasie można wykonywać też masaż klasyczny na odsłoniętej części złamanej kończyny. Masaż ten stosowany jest techniką tonizującą. Masuje się wtedy tylko określone miejsca. Można również wykonywać masaż refleksyjny, w celu odprężenia pacjenta i pozbycia się przez niego napięcia. Strefy refleksyjne znajdują się na małżowinach usznych. Po usunięciu gipsu a więc po okresie unieruchomienia kończynę masuję się powyżej miejsca złamania, aby pozbyć się obrzęku i pojawiającego się zaraz po nim bólu.
Delikatne masaże na początek
Pierwsze masaże, następujące zaraz po okresie unieruchomienia muszą być wykonywane bardzo delikatnie i z dużym wyczuciem, ponieważ nasze ciało w miejscu złamania było odizolowane od wszystkich zewnętrznych bodźców i łatwo może zareagować bólem na dotyk. Masaże te powinny ograniczać się do głaskania, delikatnego rozcierania i ugniatania w obrębie osi długiej kończyny.
Po złamaniu i okresie unieruchomienia mogą pojawiać się bolesne przykurcze mięśni lub zanik mięśni. Niekiedy mamy do czynienia z bliznami po złamaniu.
W sytuacji przykurczu mięśni niektóre partie mięśni tzw. antagonistów, powinny być masowane intensywniej, natomiast mięśnie przykurczone masuje się delikatnie głaskając, rozcierając, ugniatając i stosując wibrację w celu rozluźnienia ich.
Hamowanie zaniku mięśni masażem izometrycznym
Przy zanikach mięśni stosuje się masaż izometryczny. Polega on na wywołaniu skurczu izometrycznego, którego skutkiem jest pojawienie się napięcia chorych, zanikających mięśni. Jest to forma rehabilitacji, która wywołuje właściwy efekt bez wymuszenia poruszania się kości w stawie, co po złamaniu jest bardzo istotne.
Tak więc masaż jest nie tylko formą relaksu i odpoczynku, ale konkretnym narzędziem w dochodzeniu do pełnej sprawności fizycznej po przebytym urazie kończyny.